Geen verplichte centralisering, maar versterk de acute huisartsenzorg

Als LHV kunnen we ons niet vinden in de plannen van minister Kuipers voor vergaande centralisering van de acute zorg. Die centralisering past niet bij de eerstelijnszorg en gaat niet helpen de druk op de huisartsenzorg in de avond-, nacht- en weekenduren te verlichten. Wij vinden dat de focus moet liggen op coördinatie rondom complexe zorgvragen en niet op verplichte centralisering.

De plannen van de minister

Zorgcoördinatie gaat over domeinoverstijgende samenwerking zodat iemand met een acute of complexe zorgvraag de juiste zorg, op de juiste plek, door de juiste zorgverlener op het juiste moment ontvangt en dat schaarse capaciteit hierbij effectief en efficiënt wordt ingezet. In april 2023 is het Advies landelijke inrichting zorgcoördinatie verschenen. Minister Kuipers heeft vervolgens via een brief aan de Tweede Kamer zijn visie op het advies bekend gemaakt. De minister stelt dat hij één zorgcoördinatiecentrum (ZCC) per ROAZ-regio wil en dat dit ZCC bij voorkeur een zelfstandige zorgaanbieder wordt. Alle telefoontjes voor de huisartsenpost moeten via het ZCC lopen. Die plannen hebben dus forse consequenties voor de huisartsenspoedzorg zoals die nu geleverd wordt door de huisartsenpost.

Huisartsen zeggen: niet centraliseren, maar coördineren

Behoud wat werkt, dat is wat wij als LHV, samen met InEen, NHG en VPH zeggen tegen minister Kuipers in reactie op zijn plannen. We onderschrijven het principe van zorgcoördinatie, want dat kan zorgen voor een verbeterde doorstroming en verwijzing in de zorgketen. Maar verplichte centralisatie is niet de oplossing. 90 tot 95% van de zorgvragen bij de huisartsenpost wordt daar immers monodisciplinair opgelost. Daar is geen centralisatie voor nodig, daar willen we juist zelf regie op houden.

Het overige deel van de vragen is complexer en vraagt een multidisciplinaire aanpak of een verwijzing naar een andere discipline zoals GGZ of VVT. Dit deel van de zorgvraag belast de huisarts in de acute zorg en in de dagzorg nu onevenredig en daarvoor is zorgcoördinatie gewenst. We vinden dat de focus in de acute zorgplannen dus moet liggen op samenwerking tussen verschillende domeinen rondom die complexere of onjuist geadresseerde zorgvragen.

Wat is er wel nodig?

Voor die domeinoverstijgende coördinatie van de complexe en onjuist geadresseerde zorgvragen is er een samenwerkingsverband met alle aanbieders nodig. Dat werkte het beste, vinden wij, als je dat doet in een (sub)regio die qua schaalgrootte past bij de bestaande regionale context. We pleiten dus voor een zorgcoördinatievoorziening (ZCV) die de coördinatie op zich neemt, in plaats van een zorgcoördinatiecentrum (ZCC) die de triage volledig overneemt voor de hele acute zorg, zoals de minister voorstelt. Zet daar nu op in en verzwaar de monodisciplinaire zorg niet onnodig; hou die zorg in de regio dicht bij de zorgaanbieder en de patiënt.

Onze bezwaren bekend maken

Via verschillende wegen maken we onze zorgen kenbaar aan de minister.  Zowel direct, als via de politiek. Zo hebben we input geleverd hierover voor het debat in de Tweede Kamer van 5 juli jl. Dat heeft er toe geleid dat er Kamervragen over zijn gesteld aan de minister.

Ook bespreken we met alle partijen die het eerdere advies hebben geschreven onze bezwaren met het ministerie van VWS.

Wat speelt er in de acute (huisartsen)zorg?

Als huisarts ben je, in je rol als poortwachter, een belangrijke schakelfunctie in de acute zorgketen. Maar de druk op de acute huisartsenzorg is hoog. De belangrijkste oorzaken zijn complexe zorgvragen en het ontbreken van mogelijkheden om te verwijzen naar bijvoorbeeld VVT of GGZ. Daardoor kun je als huisarts lang bezig zijn een plek te vinden voor een patiënt en blijven sommige patiënten terugkeren op de huisartsenpost terwijl ze eigenlijk zorg elders nodig hebben. Daardoor lukt het huisartsen steeds minder goed om die belangrijke schakelfunctie goed uit te voeren. Huisartsen vinden dat acute zorg hoort bij het werk, maar hebben dan wel de ruimte nodig om patiënten naar de juiste plek te verwijzen en om de complexe zorgvragen met de juiste partners op te pakken.

Lees meer over wat wij doen op het vlak van de acute zorg en ANW, in ons Actieplan ANW.