Nieuwste versie zorgakkoord: handen nog niet op elkaar

Op vrijdag 12 augustus hebben alle onderhandelingspartijen, waaronder wij, van het ministerie van VWS een nieuwe versie van het Integraal Zorgakkoord ontvangen. Wij hebben dit stuk in de afgelopen dagen beoordeeld: worden in dit voorstel oplossingen toegezegd voor de urgente problemen in de huisartsenzorg? In dit bericht leest u hoe wij tegen het IZA aankijken. Wij hebben VWS laten weten dat zij zonder verbeteringen de handen van de huisartsen niet op elkaar krijgen voor dit akkoord.

Wij hebben deze nieuwste conceptversie van het IZA -met maar liefst 113 pagina’s- getoetst op onze voorwaarden, zoals we die telkens op tafel hebben gelegd. Deze analyse hebben we besproken met de huisartsen in onze landelijke ledenvergadering. Dit zijn onze belangrijkste kritiekpunten op het concept dat er nu ligt.

Meer Tijd voor de Patiënt: concrete afspraken missen

Wat willen wij: alle huisartsenpraktijken moeten in het contract met hun zorgverzekeraar een afspraak kunnen maken over meer tijd voor de patiënt (MTVP) én hiervoor daadwerkelijk de middelen krijgen. Op korte termijn moet de NZa-beleidsregel 2023 worden uitgebreid met een concrete prestatie MTVP. Huisartsen en hun organisaties in de regio hebben de concrete garantie nodig dat alle verzekeraars deze prestatie al in 2023 aanbieden aan praktijken.

Wat staat er in dit IZA: concrete en afdwingbare afspraken daarover missen in dit akkoord.

ANW: ons actieplan is vertrekpunt

Wat willen wij: dat ons Actieplan Werkdruk in de ANW vertrekpunt is voor verbeteringen in de acute huisartsenzorg in de avonden, nachten en weekenden. Cruciaal hierbij is wel dat de tarieven nu met de relevante partijen (VWS, NZa, InEen en ZN) snel moeten worden aangepast, per 1 januari 2023.

Wat staat er in dit IZA: ons actieplan is het uitgangspunt. Maar de afspraken over aanpassing en hoogte van het ANW-tarief moeten nog concreet gemaakt en/of uitgewerkt worden. LHV, VPH en InEen werken nog dit jaar een nieuwe werkwijze uit voor de verdeling van ANW-diensten. Maar afspraken over de tarieven ontbreken in het akkoord.

Grotere rol verzekeraars: verkeerde beweging

Wat willen wij: zorgprofessionals zijn de aangewezen personen die, samen met de patiënt, kunnen vaststellen wat passende zorg is en in samenwerking met andere zorgverleners die passende zorg bieden. Daar horen ze erkenning voor te krijgen, in plaats van controle en wantrouwen. Huisartsen moeten een gelijkwaardiger positie krijgen bij de contractering.

Wat staat er in dit IZA: het concept-IZA geeft zorgverzekeraars een dominante rol, o.a. via het inkoopbeleid en extra sturingsmogelijkheden bij de contractering. Dit vinden wij de verkeerde beweging. In het hele IZA ligt de nadruk op verantwoorden en veel te weinig op vertrouwen. Dit levert extra administratieve en verantwoordingslasten op, terwijl beloofd was die lasten juist te verlichten.

Concreet en afdwingbaar?: grote zorgen

Wat willen wij: we eisen concrete en afdwingbare afspraken. Hierover hebben wij grote zorgen. Het verleden heeft ons helaas geleerd dat vage afspraken niet tot resultaten leiden. De onderbesteding van het huisartsenkader die nu wordt aangehaald om het budget voor de huisartsenzorg naar beneden bij te stellen is daar een triest voorbeeld van.

Wat staat er in dit IZA: door de grote tijdsdruk is dit IZA op veel onderdelen nog onvoldoende concreet om de verschillende teksten werkelijk op hun impact te kunnen beoordelen. Bijvoorbeeld de toekenning van zogeheten transitiegelden volgens een nog te ontwikkelen beoordelingskader. Ook bevat het akkoord een lange lijst aan nog uit te werken zaken.

Wordt er wel of niet bezuinigd op de huisartsenzorg?

Al een aantal jaren is het jaarlijks beschikbare budget voor de huisartsenzorg niet uitgegeven, tot onze grote ontevredenheid. Wij verwijten de zorgverzekeraars dat zij het beschikbare budget voor onze sector deels op de plank laten liggen. Hoe is het te rijmen dat budget op de plank blijft liggen in een sector die op omvallen staat, terwijl de plannen voor verbetering van de sector er liggen en in het vorige hoofdlijnenakkoord ook zijn afgesproken.

Vanwege deze zogeheten onderbesteding stelt VWS het beschikbare budget nu naar beneden bij met 100 miljoen: van 4,5 miljard naar 4,4 miljard euro. We verzetten ons tegen die bijstelling naar beneden.  

Daar staat tegenover dat de huisartsenzorg volgens het concept-IZA flink mag groeien. Voor de jaren 2023 tot en met 2026 stelt het IZA een groeipad van 2% in 2023 naar uiteindelijk 3,5% groei voor de huisartsenzorg in 2026 (1,2 miljard in 2026), dit percentage is niet eerder zo hoog geweest. Ook in vergelijking met andere zorgsectoren is dit hoog. Dit budget is bedoeld voor groei van de huisartsenzorg en nieuwe ontwikkelingen, daar bovenop komt nog compensatie van verwachte loon- en prijsstijgingen.

Conclusie: nog onvoldoende

De bedoeling van het Integraal Zorgakkoord is dat goede zorg ook in de toekomst toegankelijk blijft voor iedere inwoner van Nederland. Dit vinden wij uiteraard heel belangrijk. Juist daarvoor voerden huisartsen door het hele land actie en kwamen naar het Malieveld op 1 juli jl. Het IZA moet juist daarom concrete en afdwingbare afspraken bevatten voor de urgente issues die spelen in de huisartsen(zorg). We moeten er alles aan doen om de huisarts en zijn personeel aan boord te houden en daarmee voor iedereen een eigen huisarts in de buurt te garanderen. In deze nieuwste conceptversie vinden wij dit alles onvoldoende terug, ondanks de financiële groeiruimte die de huisartsenzorg krijgt.

Het verdere proces

Alle onderhandelingspartijen leveren hun breekpunten aan. LHV en VPH hebben gezamenlijk per brief aan VWS laten weten dat zij zonder verbeteringen de handen van de huisartsen niet op elkaar krijgen voor dit akkoord en bovengenoemde breekpunten benoemd.

Op 24 augustus komen alle partijen bijeen voor een laatste onderhandelingsdag (volgens de huidige planning). Het ministerie van VWS maakt op basis van de ontvangen breekpunten en de onderhandelingsdag een definitieve tekst voor het Integraal Zorgakkoord. Alle onderhandelingspartijen ontvangen die en worden dan gevraagd te beslissen over het tekenen van het akkoord.

Als LHV en VPH betrekken we al onze leden bij deze beslissing. Hiervoor zetten we een ledenraadpleging uit van maandag 29 augustus tot en met zondag 4 september.

Vervolgens bespreekt de landelijke ledenvergadering van de LHV het definitieve akkoord en neemt een beslissing.