RVS: huisartsen en wijkverpleging hebben dringend versterking nodig

De druk op de eerstelijnszorg neemt toe. Vooral huisartsen en wijkverpleging als spil van de eerstelijn hebben daarom dringend versterking nodig. Dat adviseert de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving, die onder andere pleit voor herkenbaarheid en kleinschaligheid in de wijk en vindt dat er structureler en beter samengewerkt moet worden met het sociale domein. De LHV herkent zich volledig in de scherpe analyse en de concrete adviezen van de RVS.

Aard Verdaasdonk, waarnemend LHV-voorzitter: ‘Het is van groot belang dat de huisartsenzorg de laagdrempelige toegang tot zorg voor iedereen blijft. Met een vaste huisarts in een kleinschalige praktijk in de buurt hebben patiënten immers minder zorg nodig en leven ze gezonder en langer. Het RVS-advies sluit hier naadloos op aan en onderstreept de maatschappelijke waarde van de eerstelijn en de kernwaarden van onze beroepsgroep. Wij herkennen ons in de spot-on analyse van problemen en oorzaken én de aanbevelingen, die bij het uitwerken van de IZA-afspraken veel houvast bieden.’

Volgens de RVS staat de eerstelijnszorg door maatschappelijke en beleidsmatige ontwikkelingen toenemend onder druk. Met grote consequenties voor de toegankelijkheid, kwaliteit en betaalbaarheid van de hele zorg in Nederland. De Raad adviseert daarom o.a. het volgende:

• De RVS ziet de trend van specialisatie en taakherschikking binnen de eerste lijn als een risico voor de kwaliteit, die zorgt voor drukte door toename van onnodige afstemming en coördinatie. Zij ziet generalisme als de kracht van huisartsenzorg en wijkverpleging.
• De RVS roept op tot structurele en betere samenwerking met het sociaal domein met een vaste maatschappelijk werker per huisartspraktijk. Deze aanbevelingen zijn vooral voor kwetsbare groepen belangrijk, en ontlasten de huisartsenpraktijk.
• De RVS waarschuwt voor te vergaande substitutie en verdergaande substitutie als doel op zich. Zij waarschuwt voor de blinde vlek van beleidsmakers om taken op papier te verplaatsen, zonder oog voor de randvoorwaarden die niet mee verhuizen van bijvoorbeeld tweede lijn naar eerste lijn.
• De RVS pleit voor herkenbaarheid en kleinschaligheid in de wijk voor patiënten, met een vast klein team aan generalistische zorgverleners. Grootschaligheid past alleen daar waar het de huisartsenpraktijk ondersteunt.
• De RVS vindt met plezier kunnen werken belangrijk, waarbij administratieve lasten, regeldruk en teveel managementtaken averechts werken. De RVS ziet het ZZP-schap als een symptoom van onder andere teveel regeldruk en een manier van zorgverleners om plezier te kunnen houden in hun werk.
• De RVS ziet patiënthouderschap als hoeksteen van de eerstelijnszorg en wil dit vergemakkelijken. Dit betekent dat een huisarts of wijkverpleegkundige de zorg draagt over een vaste populatie.
• De RVS waarschuwt voor versnippering van (eerstelijns)zorg, ook omdat dit huisartsen niet ontlast.

‘De basis op orde’ is gericht aan het ministerie van VWS en de partijen die het IZA hebben ondertekend. De komende tijd biedt het advies concrete aanknopingspunten voor het verder uitwerken van de IZA-afspraken.