Versterk de eerste lijn, houd de huisartsenzorg toegankelijk en dichtbij 

De eerste lijn moet versterkt en anders georganiseerd worden. Dat zeggen ministers Helder en Kuipers in een reactie op het recent verschenen advies van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS). De bewindspersonen zien hierin belangrijke aanknopingspunten voor de komende visie op de eerstelijnszorg, waaraan de LHV meewerkt. Lees hier onze inzet.

Ministers Helder en Kuipers van VWS zien in de beperkte personele capaciteit en de organiseerbaarheid van de zorg een grote uitdaging, ook omdat de zorgvraag in de eerste lijn groter en complexer wordt. Dat vraagt volgens hen niet alleen een verandering van overheid en (zorg)professionals maar van de hele samenleving. In hun beleidsreactie op het rapport De basis op orde melden de bewindspersonen dat de adviezen van de RVS concrete aanknopingspunten bieden om met de IZA-partijen waaronder de LHV een gezamenlijke visie op de eerste lijn af te ronden. In de afgelopen periode is al hard gewerkt aan deze visie, die een basis vormt voor de uitwerking van andere afspraken in het Integraal Zorgakkoord (IZA).
  
Als LHV lieten we al eerder weten dat we ons volledig herkennen in de scherpe analyse en de concrete adviezen van de RVS. Wij pleiten net als de RVS voor herkenbaarheid en kleinschaligheid in de wijk en vinden dat er structureler en beter samengewerkt moet worden met het sociale domein. Lees meer.  

Onze inzet voor de versterking van de eerstelijn 

Wij dringen samen met de andere huisartsenorganisaties steeds aan op versterking van de eerste lijn en dat de huisartsenzorg de laagdrempelige toegang tot zorg voor iedereen blijft. In de afgelopen maanden hebben wij meegewerkt aan de visie op de eerstelijnszorg in 2030, met de andere veertien IZA-partijen. Wij zijn eind januari op dit traject ingestapt, nadat we het IZA hadden getekend. Eind mei verscheen een discussiedocument met voorstellen over hoe de eerstelijn het best versterkt en georganiseerd kan worden. Als LHV hebben wij hierop als volgt gereageerd:  

• Houd het zo klein als nodig is voor de patiënt (bijvoorbeeld dat een huisarts rechtstreeks belt met de wijkverpleging). Een sterke eerstelijnszorg is belangrijk en goede samenwerking ook. Toch is multidisciplinaire zorg niet voor alle patiënten en problemen nodig, 80% kan monodisciplinair worden opgelost. Van belang is dat professionals elkaar kennen en weten te vinden, één aanspreekpunt helpt hierbij. 
• Wees duidelijk over welke behandelaar de regie heeft. Als dat versnipperd raakt en meerdere (zorg)professionals gezamenlijk verantwoordelijk zijn, lopen we het risico dat de patiënt alsnog tussen wal en schip valt. Het is onhaalbaar om dit per patiënt te bepalen en af te spreken. Laat de regie en het poortwachterschap voor de grootste groep patiënten bij de huisarts. Alleen voor zeer beperkte patiëntengroepen draagt het bij aan de kwaliteit van zorg om andere zorgverleners deze rol te geven.  
• Vooral voor deze specifieke kwetsbare patiëntengroepen zijn afspraken per wijk of regio nodig. Zodat je weet hoe je een specialist ouderengeneeskunde, een arts VG of een geriatrisch fysiotherapeut kunt bereiken of hoe je goed kan doorverwijzen.  
• Onderzoeken tonen aan dat een langdurige huisarts patiënt- relatie een positief effect heeft op relevante uitkomsten van zorg. Houd patiënten daarom ingeschreven bij een vaste huisarts in de eigen wijk, in plaats van ingeschreven bij een (eerstelijns)organisatie. 
• Goede doorstroom naar andere domeinen (zoals ggz, eerstelijnsverblijf en sociaal domein) is crucialer om de druk op de huisartsenzorg te verminderen, dan het beperken van de instroom van patiënten.  
• Maak van geschikte en betaalbare huisvesting voor huisartsenpraktijken prioriteit in gemeentelijke bestemmingsplannen.  
• Minder verantwoordingseisen en administratieve lasten zorgen voor meer werkplezier voor huisartsen en hun medewerkers (en andere professionals in de eerstelijn).

Wat is de volgende stap?

Na de zomer volgt een concept-visie eerstelijnszorg die wordt voorgelegd aan alle betrokken partijen, waaronder de LHV. In oktober heeft VWS een brede consultatie gepland, en het ministerie wil de visie in december vaststellen.