Weinig nieuw beleid gepresenteerd op Prinsjesdag

In de Miljoenennota die het kabinet heeft gepresenteerd op Prinsjesdag schetst het ministerie van VWS de plannen voor de zorg. Er wordt weinig nieuw beleid aangekondigd, maar vooral verwezen naar het Integraal Zorgakkoord en akkoorden over andere zorgdomeinen, zoals over preventie en ouderenzorg. De LHV heeft voor u een korte analyse gemaakt van de plannen die de huisartsenzorg raken.

Op Prinsjesdag ging het gesprek veel over de ingewikkelde situatie waarin Nederland zich bevindt, waaronder op economisch vlak. Oplopende prijzen leiden tot zorgen over toenemende armoede. En zoals we als huisartsen goed weten, zien huisartsen die financiële problemen vaak terug in de spreekkamer. De Koning benoemde dit ook in de Troonrede: “Financiële problemen leiden tot meer schulden, faillissementen, gezondheidsproblemen en kinderarmoede.” In de toelichting op de VWS-begroting wordt deze samenhang ook genoemd, namelijk dat “gezondheid door veel factoren beïnvloed wordt, waaronder inkomen, onderwijs, sport en huisvesting”.

Hoofdlijnen voor de (huisartsen)zorg

• Passende zorg: passende zorg en betaalbaarheid zijn de sleutelbegrippen in het zorgdeel van de Miljoenennota. “Een belangrijke vraag voor de toekomst blijft hoe goede en persoonlijke zorg voor iedereen beschikbaar en betaalbaar blijft,” zei Koning Willem-Alexander in de Troonrede. En: “Door de eerstelijnszorg van huisartsen en wijkverpleging te versterken, kunnen meer mensen dicht bij huis worden geholpen.”
  
  
• Preventie: er wordt veel effect verwacht van het voorkomen van gezondheidsproblemen. In de beleidsagenda wordt het zelfs als belangrijkste manier genoemd om de zorgvraag terug te dringen.
  

• Verwijzing naar akkoorden: er wordt in de VWS-beleidsagenda vooral een samenvatting gegeven van vijf grote akkoorden en programma’s: het integraal zorgakkoord (IZA), het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA), het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO), een toekomstbestendige Wmo en de Hervormingsagenda Jeugd.
  Hoe die akkoorden en programma’s onderling samenhangen, wordt niet beschreven. Dat is een gemis, want deze thema’s raken elkaar nadrukkelijk, zeker in de huisartsenzorg waar curatieve zorg, ouderenzorg, preventie, Wmo-vragen en jeugdhulp allemaal voorbijkomen.
  

• Pandemische paraatheid: naast deze 5 trajecten is pandemische paraatheid het andere onderwerp dat veel aandacht krijgt in de beleidsagenda. Daarin wordt er echter niets aangekondigd over de huisartsenzorg en de eerste lijn in bredere zin. Er wordt geen beleid aangekondigd voor hoe de curatieve zorg overeind te houden, in het geval dat de coronapandemie weer opleeft of als er een nieuwe pandemie komt. Er wordt hoofdzakelijk gesproken over het versterken van de publieke gezondheidszorg (zoals vaccineren en monitoring).
  Terwijl wij met z’n allen in de coronapandemie hebben gezien dat het gros van de zorg voor coronapatiënten thuis – door huisarts en wijkverpleging – wordt geleverd. We vinden het dus een gemis dat niet wordt genoemd wat het kabinet gaat doen om de zorg voor patiënten tijdens een infectieziekte-uitbraak goed te kunnen bieden.

Begroting

In de financiële paragrafen zien we dat het integraal zorgakkoord is doorvertaald naar de begroting voor 2023, inclusief een doorkijkje tot en met 2026 (de looptijd van het IZA). Zo zien we onder andere budget terug voor Meer tijd voor de patiënt in de huisartsenzorg, zoals dat ook in het IZA is geformuleerd. 

Voor de huisartsenzorg zien we in de begroting dat er conform het IZA 2% groeiruimte is toegekend voor 2023 ten opzichte van 2022. Wel is het kader voor 2022 verlaagd met de onderbesteding van circa 80 miljoen. Ook voor de jaren 2024 tot en met 2027 wordt er gerekend met een groeiend budget voor huisartsenzorg. Voor de multidisciplinaire zorg in de eerste lijn is eveneens 2% groei aangekondigd.