Wetsvoorstel maakt gegevensuitwisseling spoedzorg onnodig complex

De minister van VWS heeft een voorstel gepubliceerd voor de Wet opvraagbaarheid gegevens bij spoedeisende zorg. Als LHV zijn we groot voorstander van het eenvoudiger kunnen uitwisselen van informatie in spoedsituaties. Maar dit wetsvoorstel maakt dit proces onnodig complex en belastend voor zorgverleners. Er is een simpeler alternatief mogelijk. Dat hebben wij, samen met de KNMG, aan het ministerie laten weten.

Deze zomer is er een internetconsultatie geopend voor de Wet opvraagbaarheid gegevens bij spoedeisende zorg (afgekort: WOGS). We hebben, samen met de andere federatiepartners binnen de KNMG, gebruik gemaakt van die mogelijkheid om onze reactie op dit wetsvoorstel te geven.

Wat staat er in het wetsvoorstel?

Dit wetsvoorstel wil zorgen dat zorgverleners snel kunnen beschikken over de juiste patiëntgegevens in spoedeisende situaties. Huidige wetgeving staat die uitwisseling in de weg: zonder expliciete toestemming vooraf mogen patiëntgegevens niet beschikbaar worden gesteld voor inzage tijdens spoedsituaties.

De WOGS maakt het voor bepaalde zorgverleners wettelijk verplicht om bepaalde gegevens opvraagbaar te maken. Ook regelt het een wettelijke bevoegdheid voor bepaalde zorgverleners om die gegevens vervolgens te raadplegen.

Voor welke zorgverleners deze regels gaan gelden, staat niet in dit wetsvoorstel genoemd. Ook is niet in het wetsvoorstel vastgelegd om welke gegevens het precies gaat. De wet bepaalt ook niet op welke manier de zorgverlener de gegevens opvraagbaar moet maken. Dat moet allemaal in aanvullende bepalingen (een ministeriële regeling, zogenaamde AMvB’s) nog uitgewerkt worden. Er is dus nog veel onduidelijk over de uitvoering en de impact.

Wat vindt de LHV hiervan?

We kunnen ons vinden in het doel van dit wetsvoorstel; sterker nog: we hebben de afgelopen jaren veelvuldig gepleit voor verbeterde beschikbaarheid van gegevens in spoedzorgsituaties. Uit de periode van de corona opt-in hebben we geleerd dat een grotere beschikbaarheid van patiëntgegevens op de huisartsenpost en spoedeisende hulp bijdraagt aan soepeler werkende spoedzorg. We hebben daarom de overheid verzocht om een opt-out-regeling voor spoedsituaties.

De manier waarop dit wetsvoorstel WOGS die beschikbaarheid van gegevens wil regelen, vinden wij onnodig ingewikkeld. Het voorstel legt een zware verplichting op aan zorgverleners om gegevens snel beschikbaar te kunnen stellen, en aan de raadplegende zorgverlener om zeker te stellen dat de patiënt geen mogelijke bezwaren heeft. Ook is nog veel onduidelijk over of deze verplichting voor alle betreffende zorgverleners überhaupt uitvoerbaar is.

Daarnaast zien we een dergelijke verplichting als een beperking van het zelfbeschikkingsrecht van patiënten, waar dat met een opt-out beter geregeld is.

Ga voor de opt-out waar het zorgveld voor pleit

Wij stellen een aanpassing van het wetsvoorstel voor, waarbij een simpeler principe wordt gehanteerd, namelijk die van een opt-out voor gegevensuitwisseling in de spoedzorg. Dat heft het huidige probleem op dat gegevens alleen met expliciete toestemming vooraf beschikbaar worden gesteld. In het zorgveld is er een brede steun voor een opt-out-werkwijze bij spoed.

De opt-out-methode werkt aantoonbaar goed, zo is gebleken uit de periode van de corona opt-in. We hebben hierdoor een goed beeld gekregen van de positieve effecten en de beperkte impact op de werklast voor zorgverleners. Bij de insteek van het wetsvoorstel is de impact op de administratieve lasten en zijn die effecten niet duidelijk in te schatten. Waarom kiezen voor een andere aanpak waarvan de impact ongewis is, terwijl er een bewezen alternatieve methode is waarvoor breed draagvlak is in de zorg?

Lees hier de volledige reactie van de KNMG (met input van o.a. de LHV) aan het ministerie op de internetconsultatie

Hoe gaat dit verder?

Nu de internetconsultatie is gesloten, is het aan het ministerie om op basis van de ontvangen reacties het wetsvoorstel te wijzigen en aan te scherpen. Daarna zal het naar de Tweede Kamer worden gestuurd ter bespreking. We zullen als LHV de nieuwe versie van het wetsvoorstel ook weer beoordelen en aan de Tweede Kamerleden laten weten wat wij van het voorstel vinden, zodat zij dit kunnen meenemen in hun behandeling van de wet.