Veelgestelde vragen over vakantiedagen

Dit mag alleen bij een ernstige verstoring van het bedrijfsproces (zwaarwegende bedrijfsbelangen). Hiervan is niet snel sprake. Bovendien moet de werkgever de kosten vergoeden die de werknemer heeft gemaakt voor het boeken van de vakantie. Dit is een wettelijke regeling.

Ja, al mag dit volgens de Cao Huisartsenzorg alleen voor maximaal 3 collectieve vakantiedagen die zijn vastgesteld aan het begin van het kalenderjaar. Zie ook artikel 8.1, lid F van de Cao Huisartsenzorg.

Buiten deze collectieve vakantiedagen mag de werkgever niet eenzijdig vakantiedagen vaststellen. In de wettelijke regeling staat namelijk dat de werknemer eerst een vakantieverzoek moet indienen. De werkgever mag het verzoek vervolgens alleen weigeren als er sprake is van gewichtige redenen (zwaarwegende bedrijfsbelangen).

In de cao Huisartsenzorg staat dat de meeruren moeten worden uitbetaald (zie artikel 4.11). Overuren kunnen worden uitbetaald of tijd voor tijd (zie artikel 4.12) Is het in de dagelijkse praktijk echter zo dat die uren in tijd worden gecompenseerd? Dan is er meer ruimte voor de werkgever om overuren of meeruren te verrekenen.

Hierover zijn verschillende (juridische) visies. De eerste is dat werkgever en werknemer nu eenmaal overeengekomen zijn dat die vakantiedagen worden opgenomen en dus worden afgeboekt. In dat geval kan de werknemer de vakantieaanvraag niet intrekken.

De andere visie is dat als de werkgever gewichtige redenen (zwaarwegende belangen) heeft de vakantie in te trekken, de werknemer dat ook kan. Dat laatste staat niet in de wet. Een werkgever heeft echter wel een wettelijke verplichting om zich als goed werkgever te gedragen. Daarnaast kunnen de gewijzigde omstandigheden ervoor zorgen dat de werknemer niet langer kan worden gehouden aan de overeengekomen vakantie.

In het belang van de werkgever is ook een aantal zaken te benoemen:

• De werkgever heeft al voorzien in vervanging en daarvoor kosten gemaakt
• Het niet opnemen van vakantie betekent, dat die vakantie later in het jaar alsnog moet worden opgenomen. Dit kan roostertechnische problemen opleveren (opstapeling van vakantie).

Het intrekken van een geplande vakantie door een werknemer levert de meeste discussie op. De LHV adviseert werkgevers om met de werknemer te komen tot redelijke afspraken. Weeg de belangen goed tegen elkaar af en kom tot creatieve oplossingen. Spreek bijvoorbeeld af dat een deel van de vakantie wel wordt afgeboekt en een ander deel later wordt opgenomen. Maak een goede planning voor vakanties in de rest van het jaar. Hevel vakantiedagen over naar een volgend jaar etc.

Afspraken over vakantie leg je formeel vast in een vakantiereglement. In de individuele arbeidsovereenkomst kun je naar dit reglement verwijzen. In het vakantiereglement kun je bijvoorbeeld verplichte vakantiedagen afspreken. Maar ook afspraken over het aanvragen en goedkeuren van vakantie, het vervallen van vakantiedagen en wat er gebeurt als jouw medewerker ziek is tijdens de vakantie.

Regelmatig horen we dat huisartsen hun medewerkers extra vakantiedagen geven voor de periode dat de praktijk gesloten is. Wij raden je aan de praktijk open te laten voor jouw medewerkers en vooraf samen een inventarisatie te maken van achterstallig werk of klussen die anders in het gedrang komen. Denk aan het steekproefsgewijs controleren van declaraties, het systeem voor voorraadbeheer onder de loep nemen, de griepprik alvast voorbereiden of online scholing. Zo wordt de tijd zinvol besteed en kost het jou geen extra vakantiedagen.

Laat eerst de medewerkers zelf proberen om tot een oplossing te komen. Wijs het team op de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor een goed functionerende praktijk. Bespreek met elkaar hoeveel ‘vaste krachten’ minimaal noodzakelijk zijn in een specifieke periode, op basis van een inschatting van de hoeveelheid werk. Komen jouw medewerkers er onderling niet uit, dan is het aan de werkgever om waar nodig knopen door te hakken.

Het helpt als je afspreekt om vakantieplannen voor een bepaalde datum kenbaar te maken. Een vakantierooster kan hierbij stimulerend werken. Maak één iemand binnen de praktijk verantwoordelijk voor het bijhouden van de vakantieplanning, bijvoorbeeld in een Excel-schema. Vermeld de vakantieplanning bovendien op een groot planbord in de backoffice of koffieruimte van je praktijk. Markeer per week wie op vakantie is. Bespreek het vakantieschema in het werkoverleg en houd als werkgever een vinger aan de pols door de vakantieplanning van elke medewerker op gezette tijden te bespreken.

Je kunt in het vakantiereglement opnemen dat werknemers met schoolgaande kinderen voorrang krijgen bij het inplannen van vakantie. Houd in dat geval ook rekening met de partners van medewerkers zonder kinderen, die door hun werk gebonden zijn aan de schoolvakanties.