Geneeskundige zorg voor specifieke patiëntgroepen (GZSP)

GZSP is bedoeld voor specifieke, kwetsbare doelgroepen die thuis wonen. Denk hierbij aan:

• ouderen met multiproblematiek (somatisch en/of psychisch);
• mensen met progressieve, degeneratieve neurologische aandoeningen (zoals de ziekte van Parkinson, de ziekte van Huntington, de ziekte van Korsakov en multiple sclerose);
• mensen met een lichamelijke beperking of niet aangeboren hersenletsel door bijvoorbeeld CVA, trauma of een hersentumor;
• mensen met een verstandelijke beperking.

Deze patiënten hebben geen indicatie voor de Wet langdurige zorg (Wlz). Zij komen daar ook (nog) niet voor in aanmerking, omdat zij (nog) geen 24-uur zorg in de nabijheid of permanent toezicht nodig hebben. Zij hebben wel (integrale/multidisciplinaire) behandeling nodig om zelfstandig te kunnen functioneren. Bij deze zorg is aandacht voor verbetering van de functionele autonomie, voor het voorkomen van verergering van de beperkingen en voor het leren omgaan met de (voortschrijdende) beperkingen.

Onder de GZSP valt de volgende zorg.

• behandeling SO,
• behandeling arts VG,
• behandeling gedragswetenschapper, zowel individueel als in een groep geleverd door bijvoorbeeld de GZ-psycholoog of orthopedagoog-generalist (hierna: gedragswetenschapper),
• paramedische zorg,
• zorg in een groep voor kwetsbare patiënten,
• zorg in een groep voor lichamelijk gehandicapten en/of niet aangeboren hersenletsel,
• behandeling SGLVG (sterk gestoord gedrag en een licht verstandelijke beperking; zowel individueel als in een groep).

De huisarts is poortwachter voor de GZSP. In veel gevallen zal dit betekenen dat de huisarts verwijst naar de SO, arts VG of gedragswetenschapper voor aanvullende expertise. Ook de verpleegkundig specialist, werkzaam in de huisartsenpraktijk, kan verwijzen naar de GZSP.

In sommige gevallen kan dit een eenmalige consult zijn waarin de huisarts advies vraagt aan een SO, arts VG of gedragswetenschapper, maar er kan ook meer nodig zijn. Deze professionals zullen dan in hun rol als regiebehandelaar een behandelplan opstellen, waarin omschreven staat welke zorg de patiënt nodig heeft (zowel individueel als in een groep). De patiënt kan daarna aan de behandeling beginnen zonder tussenkomst van de huisarts. De huisarts ontvangt hier een afschrift van.

Je kunt naar GZSP verwijzen als je aanvullende deskundigheid nodig heeft voor de zorg aan specifieke patiëntgroepen. Dat doe je op dezelfde manier als je naar medisch specialistische zorg verwijst, of naar aanvullende eerstelijnszorg. Reden voor verwijzing naar GZSP kan zijn dat aanvullende diagnostiek nodig is om onderliggende zorgvragen vast te stellen, of dat een specifieke aanpak nodig is om de patiënten zo goed mogelijk te leren omgaan met (de gevolgen van) beperkingen, of om verergering van klachten te voorkomen. 

Er bestaat niet één overzicht van alle GZSP-aanbieders. Onderstaande opsomming geeft enkele handvatten.

• Zoek een specialist ouderengeneeskunde – Verenso; 
• Vind een arts VG bij jou in de buurt | Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (vgn.nl);
• Gedragswetenschappers: via de websites van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) en de Nederlandse vereniging van pedagogen en onderwijskundigen (NVO zijn overzichten te vinden van alle bij het NIP aangesloten psychologen en bij de NVO aangesloten orthopedagogen of orthopedagoog-generalisten;
• Niet-aangeboren hersenletsel: Voor deze doelgroep kan worden verwezen naar onder andere Hersenz, een netwerk van aanbieders van deze vorm van zorg aan mensen met hersenletsel;
• Progressieve aandoeningen zoals Huntington, Parkinson, MS: verpleeghuizen of instellingen voor lichamelijk gehandicapten bij u in de buurt leveren veelal deze zorg bijvoorbeeld te vinden via Parkinsonnet;
• Sterk gestoord gedrag en licht verstandelijke beperking (SGLVG): deze zorg wordt geleverd door de SGLVG-behandelcentra  verenigd in De Borg (Dichterbij/Stevig, Fivoor/Wier, Ipse de Bruggen/Middenweg, Trajectum);
• Korsakov: GGZ-instellingen, verpleeghuizen, kleinschalige woonvoorzieningen of de RIBW bij u in de buurt leveren veelal deze zorg;
• (Jonge mensen met) dementie: verpleeghuizen leveren veelal deze zorg.

Ja, GZSP valt onder het eigen risico. Deze zorg wordt op verwijzing geleverd door gespecialiseerde behandelaars. Het eigen risico geldt ook voor het gericht overleg tussen de behandelend (huis)arts en de SO, arts VG of gedragswetenschapper (zonder aanwezigheid van de patiënt). Tijdens het gesprek met de patiënt en/of mantelzorger kunt u hen hierover informeren.

Het is goed om te weten dat deze patiëntengroepen, door hun complexe zorgvraag, al vaak hun eigen risico opmaken. Daarnaast hebben mensen met een laag inkomen recht op zorgtoeslag.

Wanneer de zorg door de SO onderdeel is van een integrale ketenzorg en het dus de zorggroep is die declareert (prestaties in segment 2) , dan gelden de regels van de multidisciplinaire zorg en geldt er geen eigen risico.

Binnen de Zvw is er een regeling zittend ziekenvervoer. Om het vervoer voor patiënten die onder deze groep vallen te waarborgen, wordt er een extra categorie toegevoegd aan de regeling Zittend ziekenvervoer in het Besluit Zvw. Zorgverzekeraars voeren deze regeling uit. Wat een patiënt vergoed krijgt is afhankelijk van zijn of haar zorgverzekering. Er is in ieder geval sprake van een eigen bijdrage en het eigen risico is van toepassing.