Contracteervrijheid

Dit betekent, dat je in theorie vrij bent om met iedere zorgverzekeraar wel of niet een contract voor het leveren van huisartsenzorg aan hun verzekerden af te sluiten. Andersom geldt dit ook voor de zorgverzekeraars. Je kunt dus besluiten om geen contract af te sluiten met een of meer zorgverzekeraars.

Zonder contract kun je voor ingeschreven patiënten en passanten de normale inschrijf-, consult- en visitetarieven nog steeds gewoon declareren. Voor de tarieven waarvoor wel een contract nodig is om ze te mogen declareren, heeft de NZa alternatieven vastgesteld. Voor de meeste verrichtingen betekent dit dat er ook zonder contract met de zorgverzekeraar een tarief kan worden gedeclareerd.

Andersom hebben zorgverzekeraars ook contracteervrijheid: zij zijn niet verplicht om met iedere huisarts een contract te sluiten. Zij moeten wel zorgen, dat hun verzekerden toegang hebben tot huisartsenzorg. En dus ook zonder contract de door de NZa vastgestelde tarieven betalen.

Met de NZa-tarieven wordt ruim driekwart van de gemiddelde omzet (en kosten) van een praktijk gedekt.

Verzekeraars bieden in hun contracten de mogelijkheid om een aantal aanvullende vergoedingen te verkrijgen; zoals voor een praktijkondersteuner, een praktijkmanager, speciale doelgroepen (bijv. ouderen) of voor specifieke prestaties (bijv. doelmatig voorschrijven, praktijkaccreditatie, deelname aan zorgvernieuwingsprojecten). Ook zijn de gecontracteerde tarieven voor (M&I-) verrichtingen vaak hoger dan de tarieven die zonder contract in rekening mogen worden gebracht. Daar staan dan wel in veel gevallen gerichte eisen tegenover. Op die manier willen verzekeraars sturing geven aan zaken die zij belangrijk vinden voor hun verzekerden. Denk aan kostenbeheersing, substitutie of toegankelijkheid van zorg.

Formeel zou iedere huisarts met iedere zorgverzekeraar apart in overleg moeten treden en vice versa. Van beide kanten wordt dit echter als een enorme administratieve last ervaren. Voor de huisarts geldt bijvoorbeeld dat het lastig en ongewenst is per verzekeraar verschillende voorwaarden en tarieven te hanteren en in het HIS vast te leggen. Verzekeraars sluiten liefst met alle huisartsen in een regio hetzelfde contract om regionaal beleid te kunnen maken en ook om kosten te besparen via automatisering.

Om de administratieve lasten van het contracteren te beperken, is het daarom al langer mogelijk en gebruikelijk om het proces te vereenvoudigen. Dit noemen we ook wel volgbeleid.

De verzekeraar met de meeste verzekerden in een bepaald gebied neemt over het algemeen het voortouw om met eerstelijns zorgaanbieders (in dit geval huisartsen, huisartsenposten, zorggroepen, gezondheidscentra) tot een contracteerbeleid te komen. Dit in samenhang met het contracteren van andere zorg, zoals ziekenhuiszorg, thuiszorg of GGZ.

Deze verzekeraar biedt dan aan alle huisartsen in zijn “werkgebied” een gelijksoortig contract aan. Als je dit aanbod aanvaardt, kun je ervoor kiezen ditzelfde contract ook aan te bieden aan de overige verzekeraars. In dat geval spreken we van een preferente verzekeraar. De overige verzekeraars nemen dit dan meestal een op een over. Vanwege de mededingingswet hebben zij wel de keuze om hieraan niet mee te werken en de mogelijkheid op onderdelen (zoals tarieven) af te wijken. Dit moeten zij dan wel expliciet vooraf aangeven.

Je kunt er ook voor kiezen dit contract niet te laten volgen. Dan geldt het alleen voor deze verzekeraar en sluit je dus meerdere contracten af.

In theorie kan elk door de huisarts afgesloten contract van een zorgverzekeraar aangeboden worden aan de andere zorgverzekeraars om te volgen. Dit is in VECOZO ook zo ingeregeld.

Zij hebben echter de vrijheid om dat aanbod tot volgen (gemotiveerd) wel of niet te aanvaarden. Zij kunnen daarbij verschillende overwegingen hanteren.

Indien het gaat om een verzoek tot volgen van een voor de meeste huisartsen in dat gebied preferente zorgverzekeraar, zal dat meestal geen probleem opleveren.

Reden voor een verzekeraar met een groot marktaandeel in jouw regio om niet te volgen ligt meestal in de wens om regionaal samenhangend inkoopbeleid te voeren in een gebied waar men een groot marktaandeel heeft. Zij sluiten bijvoorbeeld ook contracten met je zorggroep voor ondersteuning en ketenzorg. In dat geval kiezen zij er dus meestal voor om een eigen contract aan te bieden. Een aantal verzekeraars geeft dit in hun inkoopbeleid al expliciet aan.

Andere verzekeraars kunnen ook besluiten om niet te volgen. Reden die daarvoor wel is gegeven, is dat men alleen bereid is afspraken te volgen van een regionaal preferente verzekeraar.

Er zijn wel gevallen bekend waarin de verzekeraar met de meeste verzekerden in de praktijk toch instemde met het volgen van een andere verzekeraar. Dit op basis van een goede motivatie. Doorslaggevend argument is dan vaak de aansluiting bij een hagro, samenwerkingsverband, zorggroep of huisartsenpost in de regio, die een andere preferente verzekeraar hebben.

Ten eerste kun je altijd voor de verzekerden van die verzekeraar een apart contract afsluiten. Laten volgen is geen verplichting. Zie de VECOZO-website. 

Dat heeft wel praktische consequenties, bijvoorbeeld als andere praktijken in jouw omgeving niet met deze verzekeraar contracteren en je samen een project wilt financieren. Het kan ook tot gevolg hebben dat je werkt met meerdere contracten naast elkaar, met bijvoorbeeld verschillende financiering van de POH. En meer verschillen in de administratie.

Indien er verder geen relatie is met de verzekeraar ofwel deze een zeer klein deel van de patiënten in jouw praktijk of regio als verzekerde heeft, is de kans minimaal, dat deze als preferente verzekeraar wil optreden. Stel dat deze dat wel zou willen, dan zien verzekeraars met veel verzekerden in jouw praktijk over het algemeen geen reden om te volgen.

Wanneer je voor een verzekeraar het eigen contract van die verzekeraar niet accepteert en deze ook niet volgt, zou dit betekenen dat je voor de verzekerden van die verzekeraar contractloos werkt. Zie voor de gevolgen hiervan hierboven.

Nee, dat hoeft niet. Wij adviseren je om, als je overweegt een andere verzekeraar als preferent te kiezen, juist tijdig in gesprek te gaan met zowel de huidige preferente als beoogde verzekeraar. Je kunt dan jouw overwegingen kenbaar maken en de verzekeraar kan hierop reageren. Dit kost in de praktijk nogal eens wat tijd.

De bedenktijd die je krijgt tussen het aanbieden van de contracten (al dan niet via VECOZO) en de door verzekeraars gestelde deadline voor het afsluiten is volgens de met de verzekeraars gemaakte afspraken circa 5 weken. Dit wordt nogal eens als krap ervaren, zeker als er nog zaken uitgezocht moeten worden. Afgesproken is dat verzekeraars al wel eerder het concrete inkoopbeleid bekend maken (medio september), zodat je dat dan al kunt (laten) bestuderen.

Er is afgesproken dat maatwerk altijd mogelijk moet zijn in bijzondere situaties, zoals praktijkovername of bijzondere populaties. Vaak blijkt wel dat verzekeraars hierin terughoudend zijn.

Voor starters hebben verzekeraars aparte aanvraagprocedures, die over het algemeen op de website staan vermeld. Wij adviseren altijd aan te dringen op een kennismakingsgesprek met de belangrijkste verzekeraar(s) voor jouw (toekomstige) populatie.

Ben je geen starter, dan is het raadzaam je motivatie voor maatwerk op schrift te zetten, met vermelding van een reactietermijn. De verzekeraar moet daar dan in iedere geval op reageren. Zo nodig kun je het regiobureau van de LHV of de plaatselijke huisartsenorganisatie inschakelen om tot een reactie te komen.