Duurzame huisartsenpraktijk: Het Zorgkwartier Ommen
Huisartsenpraktijk Het Zorgkwartier in Ommen betrok in 2020 het voormalige politiebureau in het stadje, dat uit twee gebouwen bestond. De twee huisartsen en twee fysiotherapeuten die voor de aankoop tekenden, besloten de beide gebouwen met een glazen hal aan elkaar te verbinden en meteen flink te verduurzamen. Inmiddels is het gebouw gasloos, vertelt huisarts Paul Habets.
Hoe heb je verduurzaamd?
‘Wij kochten twee gebouwen die in 1987 waren neergezet: het voormalige politiebureau en de bijbehorende schietbaan van de Rijkspolitie, met daartussenin een groot hek. We wilden ze aan elkaar verbinden met een hal als ontvangstruimte, geïnspireerd door het UMCG Groningen. Een lokale architect maakte daarvoor een mooi ontwerp. We hebben de verbouwing aangegrepen voor een verduurzamingsslag. De meest duurzame keuze was om het casco van het gebouw te laten staan. Wat beton was, is beton gebleven. Het dak is geïsoleerd en alle glas is HR++. De buitenmuren waren al geïsoleerd.
Daarnaast hebben we het gas de deur uit gedaan. We verwarmen het gebouw nu met zes warmtepompen. In de zomer zorgen die er met een slim systeem voor dat de lucht uit de koelere delen van het gebouw naar de warmere delen gaat. In iedere kamer hangt een aan- en afvoerunit om de temperatuur optimaal te verdelen over het gebouw.’
Wat is het resultaat?
‘Een gebouw met energielabel A++ en een heel plezierig klimaat. Dat komt door de goede isolatie en frisse lucht, maar ook door de lichtinval. We krijgen veel complimenten van mensen voor de sfeer en het licht in de entreehal. We gebruiken de warmtepomp ook als airco, want het beton houdt de warmte vrij lang vast. Dat is in de winter fijn, maar maakt in de zomer extra koeling nodig. Als concessie aan de isolatie hebben we op onze verdieping in iedere kamer een raam dat open kan. Er gaat nu eenmaal niets boven echte frisse lucht.’
Hoe zit het financieel?
‘Financiering via een groenfonds lukte helaas niet, omdat je daarvoor moet aantonen wat het resultaat van de verduurzaming is vóór je die laat uitvoeren. Mede omdat het lokale ziekenhuis ervoor tekende om 20 jaar lang een deel van ons gebouw te huren als polikliniek, konden we de aankoop en verbouwing financieren. Daarvoor hebben we een eigen BV opgericht. Niet alleen de andere gebruikers – het ziekenhuis en andere, kleinere zorgverleners – maar ook wijzelf als huisartsen en fysiotherapeuten hebben een huurcontract bij de BV waar we zelf aandeelhouder van zijn. Eigenaar zijn van een pand is nu eenmaal een andere rol dan praktijkhouder. Dat hebben we op deze manier gescheiden.
Door de warmtepompen hebben we wel een hoge elektrarekening, maar we lopen er financieel niet op leeg. En we hebben natuurlijk géén gasrekening.’
Nog meer wensen?
‘De twee enorme platte daken lenen zich bij uitstek voor zonnepanelen. We hebben dat niet meteen in de verbouwing meegenomen, omdat zo’n verbouwing altijd duurder uitpakt dan verwacht – dat bleek ook het geval. Inmiddels draaien we solide, dus het moment om zonnepanelen te overwegen, is wel aanstaande. Of die genoeg opleveren voor het gehele elektriciteitsverbruik, vraag ik me af. Daarmee zou de verduurzamingscirkel mooi rond zijn. Een mooie bijkomstigheid is dat onze vorige praktijkpand, dat ik dertig jaar geleden heb gebouwd, gekocht is door twee patiënten. Zij hebben het omgevormd tot twee appartementen én compleet verduurzaamd. Zo levert ook dat gebouw nu een bijdrage aan de energietransitie.’
Wat vindt LHV Bouwadvies? Coördinator Sebastiaan Prause:
‘Het Zorgkwartier in Ommen is een prachtig voorbeeld van een geslaagde transformatie, in dit geval: van politiebureau naar huisartsenpraktijk. Een groot pluspunt bij die transformatie was dat dit gebouw destijds heel massief en zwaar is gebouwd. Hierdoor blijft het binnenklimaat door de seizoenen heen redelijk stabiel en is verwarmen met een warmtepomp mogelijk. Dat het gebouw relatief weinig ramen heeft, draagt ook bij aan de isolatiewaarde. Aan de buitenkant valt dat niet op, omdat er nu zo’n mooi glazen atrium tussen de beide oorspronkelijke gebouwen zit. Juist omdat het een “zwaar” gebouw is, was dakisolatie en HR++-glas in combinatie met de warmtepomp genoeg om energielabel A++ te halen. Mochten er ook nog zonnepanelen op komen, dan verwacht ik dat het gebouw voor een groot deel in de eigen energiebehoefte kan voorzien.’
‘Daarnaast is er in dit geval een specifiek ander voordeel: het ziekenhuis als solide huurder voor een substantieel deel van de ruimte en voor langere tijd, is belangrijk geweest voor de financiële haalbaarheid. Al met al fantastisch dat het zo is gelopen.’
Blader door de foto’s van huisartsenpraktijk Het Zorgkwartier:
Meer voorbeelden en tips
Wil jij ook je praktijk verduurzamen? Neem dan een kijkje op onze pagina over Duurzaamheid of neem contact op voor advies op maat.