Duurzame huisartsenpraktijk: Huisartsenpraktijk DufayHuis
De voormalige Dufayschool in Amsterdam-Zuid wordt getransformeerd tot DufayHuis: een duurzaam gezondheidscentrum en buurthuis ineen. Een monumentaal pand verduurzamen heeft heel wat voeten in de aarde, merkt huisarts Patty Grannetia. Een essentiële geruststelling is dat de gemeente Amsterdam de kosten daarvoor op zich neemt.
Hoe heb je verduurzaamd?
‘De verhuurder van ons praktijkpand in Amsterdam-Zuid zegde onverwacht de huur op. Een maand later overkwam een collega-praktijk hetzelfde. We hoorden van plannen om een leegstaande school aan de Dufaystraat een nieuwe bestemming voor de buurt te geven en zijn in gesprek gegaan. De plannen lagen er in no time. In de zomer van 2022 hopen we met vier huisartsenpraktijk in het DufayHuis te trekken. Het pand is een gemeentelijk monument en wordt grondig gerenoveerd. Het wordt bijvoorbeeld gasloos. Verduurzamen houdt heel wat in bij een monumentaal gebouw. Het is zonder meer een huzarenstuk wat hier wordt geleverd.’
Wat is het resultaat?
‘Het DufayHuis wordt een echt buurthuis, met naast huisartsenzorg ook een ontmoetingscafé, een buitenterras, een leestafel, een buurtkamer en een moestuin. Bij de inrichting van onze praktijk kiezen we voor een duurzame, natuurlijke en gezonde uitstraling, met veel hout, planten en een groene muur. Niet voor niets noemen we het gebouw het DufayHuis. We willen een huiselijke sfeer. En uiteraard wordt ons energieverbruik heel laag. Duurzaamheid vind ik belangrijk, ook in de praktijkvoering. Ik doe mijn visites al 32 jaar op de fiets en we proberen zo weinig mogelijk te verspillen in de praktijk. De LEAN-cursus die we onlangs hebben gedaan, helpt bijvoorbeeld om effectief te bestellen. En reken maar dat je bij ons openingsfeest geen ballonnen zult zien, die later hun sporen nalaten in het milieu.’
Hoe zit het financieel?
‘Groot geluk was dat de gemeente oren had naar onze plannen en de kosten voor de verbouwing op zich wilde nemen, inclusief eventuele tegenvallers. De gemeente Amsterdam wil ruimte voor de eerste lijn waarborgen in een totaal uit de hand lopende vastgoedmarkt. Juist omdat het voor de lange termijn is, moest de verbouwing écht duurzaam, vond de gemeente.’
‘De huurprijs die we straks aan de gemeente betalen is net te doen. De gemeente verwacht de kosten van de verbouwing in zo’n twintig jaar terug te verdienen door de verhuur. De gemeente kán de huurprijs niet te laag maken, want dat zou verkapte subsidie zijn en niet eerlijk tegenover collega’s. We moeten de inbouwmeubels zelf nog aanschaffen, dus het is financieel toch best een aderlating. Daar staat het grote voordeel tegenover dat we nu een betrouwbare verhuurder hebben én een fantastisch pand voor de hele buurt met een prettige sfeer en een gezonde uitstraling.’
Wat vindt LHV-bouwadviseur? – Aad Lambert:
‘De Dufayschool is in 1913 gebouwd, heel traditioneel. Dankzij historisch kleurenonderzoek ontdekten we dat vooral aan de buitenkant, maar ook binnen mosterdgeel een belangrijke rol speelde. Dat brengen we met de restauratie terug.
Het huidige gemeentebestuur van Amsterdam wil monumentale panden niet verkopen, maar verhuren na een toekomstbestendige verbouwing. Dat betekent: gasloos. Om zo’n gebouw van het gas af te halen, moet je het heel goed isoleren. Vanwege de monumentale buitenkant kan isoleren alleen aan de binnenkant. Dat was een van de grootste uitdagingen van dit gebouw. Het gebouw krijgt voorzetwanden die extreem goed isoleren. Die komen net niet tot het plafond en net niet tot de vloer, om problemen met condens op de houten balkkoppen te voorkomen. Alle oude houten balken zijn namelijk ongeïsoleerd ingemetseld in de bakstenen buitengevels. Voor de historische ramen komen aan de binnenkant extra ramen. Je kunt de binnenste ramen openzetten en vervolgens de oude ramen ook opendoen. Een soort dubbel ramensysteem dus.
De heteluchtverwarming komt uit de plafonds. De warmte wordt de kamer ingeblazen aan de niet-gevelkant en stijgt op aan de gevelkant. Daarmee heb je ook meteen een goed ventilatiesysteem én met hetzelfde systeem kan het gebouw in de zomer worden gekoeld.
Bij het verduurzamen van een monumentaal pand kom je vaak onverwachte gebreken tegen. Dat was in dit geval een vrij primitieve betonvloer uit 1913 op de begane grond. Die bleek vol weggeroeste wapening en betonrot te zitten. Daarnaast moesten alle dragende balken op de verdiepingen worden verstevigd. Met het oog op dit soort onverwachte zaken is het heel fijn dat de gemeente Amsterdam garant staat voor financiële tegenvallers. Een monumentaal pand voor eigen risico opknappen kan wel, maar dan moet je de staat van het gebouw eerst heel grondig onderzoeken en op bepaalde plekken de boel openhalen. Dat kon in dit geval niet, omdat het gebouw tot de verbouwing anti-kraak werd bewoond.
Energieneutraal wordt het DufayHuis niet. Als het gebouw van het gas af is, dan is wel elektriciteit nodig. Er komen wel vijftien zonnepanelen op het dak, maar die dekken maar een klein deel – 5.100 Wattpiek – van de energiebehoefte. Het gebouw wordt natuurlijk wel heel energiezuinig, dus het zal een hoog energielabel krijgen. Als er geen externe problemen komen zoals een dalend grondwaterpeil waardoor de oude houten heipalen verrotten, kan het zo weer dertig of veertig jaar mee.’
Blader door de foto’s van Huisartsenpraktijk DufayHuis:
Meer voorbeelden en tips
Wil jij ook je praktijk verduurzamen? Neem dan een kijkje op onze pagina over Duurzaamheid of neem contact op voor advies op maat.