Praktijkverhaal Groningen: ‘Mismatch tussen starters en stoppers oplossen’
Groningen gaat voor verbinding, inspiratie, samenwerking en onderzoek. Hinda Stegeman, directeur Zorgadvies Groningen, en Vivian van Vliet, waarnemend huisarts Groningen en projectmedewerker continuïteit huisartsenzorg Zorgadvies, over de Groningse aanpak van het huisartsentekort.
In Groningen dreigt vooral een tekort aan praktijkhoudend huisartsen. Ze zien dat huisartsen twijfelen over de stap naar het praktijkhouderschap en stimuleren praktijkhouders zich tijdiger voorbereiden op praktijkopvolging. Met ontmoetingen tussen starters en stoppers en voor starters onderling, proberen ze meer huisartsen de stap naar het praktijkhouderschap te laten zetten.
Hoe zorgen we ervoor dat alle regio’s voldoende huisartsen hebben? Wij lobbyen hard bij de landelijke en regionale beleidsmakers en politiek. Er zijn ook dingen die je als huisarts zelf kunt doen. In deze interviewreeks lees je welke stappen jouw collega-huisartsen en hun lokale partners zetten, om maatregelen te treffen in hun regio.
Hoe zit het met het huisartsentekort in jullie regio?
“Met waarnemend huisartsen zit het rond de stad Groningen wel goed, dankzij de huisartsenopleiding in Groningen. Aan de randen van de provincie is het lastiger een waarnemer te krijgen. Maar er dreigt vooral een tekort aan praktijkhoudend huisartsen. De komende tien jaar gaat een derde van de praktijkhouders in Groningen met pensioen. Dat betekent dat we minimaal 90 opvolgers nodig hebben.”
“In feite zijn het er echter veel meer, want de stoppers werken fulltime en de starters parttime. Daar ligt een enorme uitdaging. We zien dat de stap naar het praktijkhouderschap voor waarnemers heel lastig is. Zorgadvies heeft een aantal jaar geleden van de LHV-kring en Menzis de vraag gekregen om het dreigende continuïteitsprobleem aan te pakken. Dat hebben we opgepakt. Daarbij hebben we samenwerking gezocht met de wagro.”
Duovorming-spel
“We zijn met verschillende aandachtspunten aan de slag gegaan, waarbij we ons richten op stoppers, starters en stakeholders. Onze doelen zijn verbinding, inspiratie, samenwerking en onderzoek. Met de stoppers, 60-plussers die binnen afzienbare tijd met pensioen gaan, gaan we in gesprek over hoe hun praktijk ervoor staat en wat er qua opvolging nodig is.
Met starters hebben we het over hun wensen, behoeften en plannen. We organiseren activiteiten die daarbij aansluiten, zoals bijeenkomsten waar potentiële starters met elkaar in contact kunnen komen. We hebben een duovorming-spel ontwikkeld; een kaartspel met vragen die helpen nadenken over samenwerking.”
Busreis door Groningen
“Verder organiseren we wagro-cafés, waar net gestarte praktijkhouders hun verhaal komen vertellen, en bijeenkomsten onder de titel ‘Wagro meets Hagro’, waar praktijkhouders en waarnemers met elkaar in gesprek gaan. We hebben ook een paar keer een busreis door Groningen georganiseerd voor geïnteresseerde starters. Dan gaan we bij een paar huisartsenpraktijken langs om te zien en te horen hoe het er in zo’n praktijk aan toe gaat en hoe het praktijkhouderschap bevalt.”
Wat kunnen stakeholders voor ons doen?
“Verder zoeken we contact met stakeholders die voor hetzelfde probleem staan of ons kunnen helpen met oplossingen: andere LHV-kringen, de huisartsenopleiding, de Lovah (vereniging van huisartsen-in-opleiding), Menzis en de provincie. Met de huisartsopleiding zijn we in overleg gegaan over scholing op het gebied van praktijkhouderschap; wat kan de opleiding en wat kunnen wij als Zorgadvies daarin doen.”
Verwachtingen van waarnemers en starters
“Intussen zijn we ook bezig met een onderzoek onder waarnemers en huisartsen in opleiding, waarin we dieper ingaan op hun wensen, loopbaanverwachtingen en ideeën over de huisartsenpraktijk van de toekomst. We vragen wat de belemmeringen zijn om de stap naar praktijkhouderschap te maken, maar ook welke competenties en ondersteuning nodig zijn. We hopen dat dit onderzoek helder maakt waar de mismatch zit tussen stoppers en starters en wat er nodig is om dat aan te pakken.”
Hoe zit het met de financiering van jullie aanpak?
“We krijgen middelen vanuit de Regionale Ondersteunings Structuur (ROS).”
Wat levert jullie aanpak op?
“Openheid en beweging; het probleem ligt op tafel. Zowel stoppers en starters zijn ermee bezig. Huisartsen die richting hun pensioen gaan, vragen zich eerder af wat er nodig is om een opvolger te vinden. Waarnemers en huisartsen-in-opleiding denken erover na wat het betekent om een praktijk over te nemen en of er mogelijkheden zijn om dat samen met een collega te doen. Het feit dat we het erover hebben, is al een verandering. Praktijkhouders en waarnemers staan meer open voor elkaars visie en beleving en ook meer voor samenwerking.”
Tip voor andere regio’s?
“Dit vraagstuk kun je niet alleen vanaf een beleidstafel oplossen. Ga het veld in om persoonlijk met stoppers en starters te praten. Zorg dat alle huisartsen betrokken worden, meedenken over oplossingen en zich verantwoordelijk voelen. Elke huisarts kan bijdragen aan de toekomst van de huisartsenzorg.”
Advies van de LHV
Veel niet-gevestigde huisartsen willen uiteindelijk een eigen praktijk hebben, zo blijkt uit onderzoek. Om verschillende redenen stellen ze die stap uit of komt die stap er uiteindelijk helemaal niet van, omdat het aanbod aan praktijken niet aansluit bij wat ze zoeken. Door huidige praktijkhouders te helpen in hun praktijkorganisatie worden die praktijken ‘aantrekkelijker’ voor overname. Door niet-gevestigde huisartsen meer kennis te laten maken met praktijkvoering en met anderen met wie ze samen de stap kunnen zetten, kun je de drempel naar praktijkhouderschap helpen verlagen.