Praktijkverhaal Twente: ‘Samen zorgen dat praktijkhouder worden leuker wordt’
Niet klagen, maar aanpakken. Marieke Nijhof, praktijkhouder duopraktijk Enschede, ambassadeur Afdeling Twente, over de Twentse aanpak van het huisartsentekort.
In Twente is een groot huisartsentekort, in Enschede en Almelo is de situatie zelfs urgent. Er is al het nodige gedaan om de situatie te verbeteren, maar dat is nog onvoldoende om het probleem op te lossen. Voor de kortere termijn ligt de focus op aantrekkelijker maken van de praktijk die worden aangeboden, voor de langere termijn op meer huisartsen opleiden en meer personeel.
Hoe zorgen we ervoor dat alle regio’s voldoende huisartsen hebben? Wij lobbyen hard bij de landelijke en regionale beleidsmakers en politiek. Er zijn ook dingen die je als huisarts zelf kunt doen. In deze interviewreeks lees je welke stappen jouw collega-huisartsen en hun lokale partners zetten, om maatregelen te treffen in hun regio.
Hoe zit het met het huisartsentekort in jullie regio?
“Twente heeft een groot huisartsentekort; in Enschede en Almelo is het urgent. Er zijn huisartsen die met pensioen zijn gegaan of willen gaan, zonder dat er een opvolger is. Voor een solist die met pensioen gaat, hebben we twee, soms drie vervangende huisartsen nodig.”
“In Hengelo zit een dependance van de huisartsenopleiding van de VU, die wel mensen aflevert, maar niet genoeg om het probleem op te lossen. Uit een enquête die we onder waarnemers en aios in onze regio hebben gehouden, blijkt dat zij twee tot drie dagen per week willen werken en dan het liefst in een dorpspraktijk. De meesten hebben een jong gezin en een partner met een baan.”
Lange termijn: meer opleiden
“We hebben een taskforce opgericht met vertegenwoordigers van de LHV-kring, de wagro, zorggroepen, huisartsenposten, de regionale ondersteuningsstructuur (ROS), de gemeente en de zorgverzekeraar. We zoeken zowel oplossingen voor de langere als voor de korte termijn.
Een lange termijn oplossing is dat er meer huisartsen worden opgeleid, en ook meer verpleegkundig specialisten en physician assistents. Dat geeft mogelijkheden voor taakdifferentiatie.”
Korte termijn: in gesprek over opvolging
“Voor de korte termijn is het belangrijk dat oudere huisartsen op tijd nadenken over de toekomst van hun praktijk. Sommigen hebben nog een praktijk aan huis. We vragen hen hoe ze hun praktijk aantrekkelijk kunnen maken voor een opvolger, wellicht door samen met anderen een groepspraktijk te vormen en gezamenlijk huisvesting te vinden. De zorgverzekeraar wil daar graag over meedenken en er middelen voor beschikbaar stellen, mits er een concreet plan ligt.”
Drempel naar praktijkhouderschap verlagen
“Verder kijken we wat er nodig is om de drempel naar het praktijkhouderschap te verlagen. De LHV-kring biedt mentoren aan die starters bijstaan. De zorggroepen onderzoeken of zij praktische taken kunnen overnemen. Wellicht zijn praktijken anders te organiseren, zodat het voor starters makkelijker wordt om werk en privé te combineren. Bijvoorbeeld door flexibeler spreekuurtijden.
De gemeente wil vanuit het sociale domein ondersteuning bieden met een laagdrempelig loket in of bij de huisartspraktijk, waar patiënten met financiële of sociale problemen hulp kunnen krijgen.”
“Er is ook een oplossing die meteen helpt: stoppen met klagen en mopperen als praktijkhouders. Daar maken we het praktijkhouderschap echt niet aantrekkelijk mee. De drempel wordt er alleen maar hoger door.”
Mentorschap
Het mentorschap gaat uit van het principe ‘voor huisartsen, door huisartsen’. Enthousiaste huisartsen die jouw mentor willen zijn meldden zich de afgelopen tijd bij ons aan. Zij lopen graag een tijd met je op! Mentorschap verbindt verschillende generaties huisartsen die over en weer van elkaars ervaringen leren.
Tijdelijke overname door een zorggroep
“We hebben al een paar keer meegemaakt dat een huisarts met pensioen gaat zonder dat er een opvolger is. De zorggroepen hebben aangeboden die praktijken tijdelijk over te nemen. Zij zetten waarnemers in, om te voorkomen dat andere praktijken of de huisartsenposten de druk van die groep patiënten erbij krijgen.”
Zorgen over digitale zorg
“We kiezen ook voor die constructie om te voorkomen dat er andere organisaties naar Twente komen die als insteek hebben om meer digitale zorg te bieden. Voor een digitaal spreekuur hoef je namelijk niet in de regio te zitten. Voor het geval een patiënt beslist fysiek gezien moet worden, zit er één huisarts klaar. De kans bestaat dat een patiënt sneller wordt verwezen naar een specialist. Over die ontwikkeling maken we ons zorgen. Het is een kant die we als huisartsen niet op willen, omdat deze werkwijze ingaat tegen onze belangrijkste kernwaarden: continue, persoonsgerichte zorg. Daar zijn we het als praktijkhouders en waarnemers in deze regio gelukkig allemaal over eens.”
Hoe is de (eventuele) financiering geregeld?
“Voor concrete plannen en projecten, zoals een website of bijeenkomst, vragen we financiering van de zorgverzekeraar, huisartsenposten en zorggroepen.”
Wat levert jullie aanpak op?
“We zien het als een gezamenlijk probleem, dat helpt bij het vinden van oplossingen. Soms zijn dat heel concrete dingen. We hebben een website gelanceerd: Huisartsintwente.nl met als doel om potentiële praktijkhouders uit andere delen van het land naar Twente te krijgen. Op die website laten we zien hoe leuk het is om in Twente te werken en wat de mogelijkheden zijn. Dat levert helaas weinig mensen van buiten op, maar de website werkt wel als platform waar stoppers en starters in de regio elkaar vinden.”
Tip voor collega’s?
“Richt een taskforce op waaraan alle betrokken partijen deelnemen. Dat straalt urgentie uit naar zittende én toekomstige praktijkhouders. We moeten er samen voor zorgen dat het leuker wordt om praktijkhouder te worden op een manier die bij de jongere generatie past.”
Advies van de LHV
Het opleiden van meer huisartsen is nodig om de instroom te kunnen verhogen. Dat is wel een oplossing die pas op de langere termijn effect heeft. Dat geldt ook voor het opleiden van meer personeel, om taakdifferentiatie mogelijk te maken. Naast zo’n langere termijnoplossing is een focus op de huidige praktijken verstandig. Wat kan er in de praktijken worden gedaan zodat het praktijkhouderschap beter te doen is én aantrekkelijker is op het moment dat de praktijk wordt overgedragen.