Zelfstandigenbeleid (wet DBA)
De overheid wil schijnzelfstandigheid en oneerlijke concurrentie voorkomen, ook in de huisartsenzorg. Hieronder lees je via welke wetgeving (DBA en Vbar) ze dit willen regelen en wat dit voor jou als huisarts betekent.
Wet DBA en wet Vbar
In 2016 is de Wet Deregulering beoordeling arbeidsrelatie (Wet DBA) ingevoerd. Deze wet moest schijnzelfstandigheid voorkomen. De wet bracht echter niet de duidelijkheid die nodig was en leverde vanaf het begin veel onrust op. Daarom is opdrachtgevers en de zelfstandigen een overgangsperiode geboden, het zogenaamde handhavingsmoratorium. Dit moratorium wordt per 1 januari opgeheven (zie hieronder).
Omdat de wet DBA niet de duidelijkheid en rust heeft gebracht die nodig was, is er een nieuwe wet in voorbereiding, de wet Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (Vbar). Deze wet moet – meer dan de wet DBA – duidelijkheid geven over wanneer er sprake is van een arbeidsrelatie en wanneer niet. Daarvoor biedt de wet een toetsingskader om te beoordelen wanneer er sprake is van werknemerschap en wanneer van werk als zelfstandige. Het wetsvoorstel treedt naar verwachting per 1 januari 2026 in werking. Tot die tijd blijft de wet DBA van kracht.
Handhaving schijnzelfstandigheid
Per 1 januari 2025 komt er een einde aan het handhavingsmoratorium. In de praktijk betekent dit dat de Belastingdienst tijdens controles werkgevers naheffingen voor sociale premies kan opleggen als er binnen bedrijven en organisaties sprake is van schijnzelfstandigheid. Zelfstandigen raken bij constatering van schijnzelfstandigheid met terugwerkende kracht hun zelfstandigenaftrek kwijt. Tot 1 januari 2025 geeft de Belastingdienst nog eerst een aanwijzing/waarschuwing, na 1 januari 2025 kan er direct teruggevorderd worden.
Naheffingen kunnen tot maximaal 5 jaar terug worden opgelegd. Er kan niet verder terug worden gecorrigeerd dan tot 1 januari 2025, de datum van de opheffing.
Q&A Handhaving schijnzelfstandigheid
Wil jij weten wat de handhaving precies inhoudt voor jou? In de Q&A beantwoorden we een aantal veelgestelde vragen over dit onderwerp. Zoals over het gebruik van de modelcontracten; de criteria van de Belastingdienst bij de handhaving, gevolgen voor de AOV-verzekering en alternatieve werkvormen.
Wat betekent dit voor jou als huisarts?
Om zo min mogelijk risico te lopen op naheffingen als gevolg van de opheffing van het handhavingsmoratorium adviseren we je het volgende:
Gebruik modelovereenkomsten
De Belastingdienst gaat geen nieuwe modelovereenkomsten meer aan. Wel worden lopende modelovereenkomsten geëerbiedigd tot de einddatum van de overeenkomst. Dit betekent voor de huisartsenzorg:
Let op. De Belastingdienst beoordeelt altijd de feitelijke manier van werken. Werk dus daadwerkelijk zoals vastgelegd in de modelovereenkomst.
Wat doet de LHV?
We verkennen met de Belastingdienst en VWS op welke wijze ook na 2025 nog als zzp-er kan worden gewerkt. Hierbij vragen we nadrukkelijk aandacht voor de specifieke situatie in de (huisartsen)zorg, waarbij inzet van waarnemers bij ziek, piek en uniek onontbeerlijk is voor de continuïteit van zorg. We voeren gesprekken over verschillende casussen waarbij waarnemers worden ingezet.
Naar alle waarschijnlijkheid zal de Belastingdienst het vaste waarnemen, voor een langere periode in één praktijk, zien als schijnzelfstandigheid. Het is dus belangrijk om in zulke situaties als praktijkhouder en waarnemer met elkaar in gesprek te gaan over een andere werkvorm.
Let op: Dit hoeft niet direct per 1 januari 2025 geregeld te zijn, de modelovereenkomsten zijn nog even geldig (zie bij gebruik modelovereenkomsten).
LHV Keuzewijzers en scenario’s
Wil je kijken wat er naast waarneming nog meer mogelijk is aan samenwerkingsvormen? In onze keuzewijzers lees je welke juridische samenwerkingsvormen en alternatieven je hebt als waarnemer en praktijkhouder. Om je inzicht te geven in de financiële implicaties hebben we ook drie scenario’s laten uitwerken.
Scenario’s
In de scenario’s kan je zien wat het verschil is in besteedbaar inkomen bij werken in loondienst versus werken als waarnemer. Hetzelfde is gedaan voor de loonkosten die de praktijkhouder heeft voor een werknemer in werkdienst versus de inhuur van een zelfstandige.
- Salarisschaal 1 versus waarneem-uurloon € 70,-
- Salarisschaal 4 versus waarneem-uurloon € 75,-
- Salarisschaal 9 versus waarneem-uurloon € 80,-
Keuzewijzers voor waarnemers:
Handreikingen voor praktijkhouders:
De keuzewijzers en handreikingen zullen op korte termijn nog worden aangepast op de actuele ontwikkelingen rond DBA/opheffen handhavingsmoratorium en op de nieuwe CAO Huisartsen in loondienst. De algemene
strekking van de documenten blijft hetzelfde.
Andere hulpmiddelen
Memo Toetsing arbeidsrelatie waarnemer
In dit memo lees je waar je als praktijkhouder én waarnemer rekening mee moet houden bij de samenwerking. Zodat je voor jouw persoonlijke situatie uw eigen afweging kunt maken.
Terugkijken webinar
Op 17 oktober organiseerde de LHV een webinar over zelfstandigenbeleid. Als LHV-lid kun je het webinar terugkijken.
Je bent niet ingelogd.
Het webinar zelfstandigenbeleid is terug te kijken door LHV-leden. Log in om het webinar te bekijken of word lid.
Standpunt LHV
Als LHV zijn we van mening dat waarnemers belangrijk zijn voor de continuïteit van de zorg. In geval van piek, ziek en uniek moeten er huisartsen beschikbaar zijn die kunnen waarnemen voor de vaste huisartsen. Tegelijkertijd zien we ook dat het aantal waarnemers de laatste 20 jaar is toegenomen terwijl het aantal praktijkhouders is afgenomen. Dat baart ons zorgen, want de continuïteit van de huisartsenzorg is gebaat bij voldoende praktijkhouders en huisartsen die in vaste dienst zijn van een praktijk. Wij pleiten daarom voor het behoud van een kleine flexibele schil van waarnemers voor situaties van piek, ziek en uniek. Daarnaast zetten we in op een groter aantal huisartsen die een vaste verbinding met een patiëntenpopulatie aangaan, als praktijkhouder of in dienstverband.
Tijdpad
Invoering door de Belastingdienst goedgekeurdee modelcontracten
Oproep LHV de duur van waarneemcontracten niet te beperken
Korte en lange waarneming is belangrijk voor continuïteit en kwaliteit van de zorg
Brief aan Tweede Kamer over bijzondere positie van zzp’ers in de huisartsenzorg
Instelling handhavings-moratorium tot 2021
Gesprek met Directeur Arbeidsverhoudingen SWZ.
Opnieuw zorgen geuit, met name over opdracht langer dan een jaar
Specifieke zorgbrede evaluatie webmodule, op verzoek van LHV
Introductie webmodule uitgesteld
Stappenplan om te komen tot duidelijkheid over regelgeving
Inbreng ronde tafel zelfstandigenbeleid: behoud flexibele schil voor ziek, piek en uniek
Einde Handhavingsmoratorium DBA
Uit De Dokter: Zzp-huisarts? Kijk kritisch naar je werkvorm
Het hing al jaren in de lucht: langdurig waarnemerschap wordt steeds moeilijker. Vanaf volgend jaar gaat de Belastingdienst de wet DBA handhaven. Dat betekent dat praktijkhouder en waarnemend huisarts financieel risico lopen bij schijnzelfstandigheid. Intussen is een nieuwe wet voor zzp’ers in de maak. De LHV zet zich in voor blijvende mogelijkheden voor waarneming bij ‘ziek, piek en uniek’, vertelt bestuurslid Hilly ter Veer.
Nieuws
De Belastingdienst zal in 2025 nog geen boetes uitdelen aan werkgevers die nog werken met schijnzelfstandigen. Wel kunnen sociale premies
Dat is de kern van de inbreng van LHV en InEen voor het commissiedebat Arbeidsmarkt in de zorg van 19
Hoe wil jij (samen)werken in de toekomst? Om je te helpen bij deze afweging publiceerden we vorige week drie scenario’s.
Meer weten?
Heb je meer vragen? Neem contact op met Annemarie Kerstens of Elsbeth Zeijlemaker.
