Spring naar content

Online inzage in het patiëntendossier

Bij online inzage kan een patiënt op elk gewenst moment bepaalde gegevens inzien uit het eigen medisch dossier. Wat betekent online inzage voor jou als huisarts? Hoe bied je online inzage? Je leest het op deze pagina.

Wat is online inzage?

Sinds 1 juli 2020 ben je als huisarts verplicht om kosteloos elektronische inzage en een elektronisch afschrift van het medisch dossier te geven als een patiënt daar om vraagt.  In elk huisartsinformatiesysteem (HIS) is dit technisch gezien mogelijk. Bijvoorbeeld door een Pdf-bestand te maken en toe te sturen aan de patiënt. Of door de patiënt bij jou in de praktijk het eigen medisch dossier te laten inzien.

Online inzage gaat een stapje verder. De patiënt kan dan, op ieder moment, zijn of haar medische gegevens online inzien. Per 1 juli 2024 moeten alle huisartsenpraktijken een PGO-aansluiting hebben om aan patiënten via een PGO (met MedMij label) inzage te geven in de medicatievoorschriften. 

Online inzage kan op twee manieren:

  • Via een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO). Dit is een website of app, waarmee een patiënt toegang heeft tot zijn eigen gezondheidsgegevens. Deze gegevens zijn bij de huisarts, specialist en andere zorgverleners opgeslagen. Een persoonlijke gezondheidsomgeving is dus breder dan een patiëntenportaal omdat een portaal is gekoppeld aan één zorgverlener of zorginstelling. Op de website van MedMij vind je veel informatie over wat PGO’s betekenen voor jou als zorgverlener.
  • Via een patiëntenportaal. Bij een patiëntenportaal logt de patiënt in op het portaal van de huisartsenpraktijk. De belangrijkste delen van het huisartsendossier zijn hier online in te zien. Bijvoorbeeld de medicatie, alle actieve episodes en de e- en de p-regels.

Bij online inzage geef je jouw patiënten inzage in de volgende gegevens uit hun medisch dossier:

  • Actuele episodes (met en zonder attentiewaarde)
  • Afgesloten episodes met attentiewaarde of met E- of P-regels na 1 juli 2020
  • Behandeling
  • Profylaxe en voorzorg
  • Actuele medicatie en medicatie-overgevoeligheid
  • Correspondentie
  • Labuitslagen van de laatste 14 maanden
  • E- en P-regels van consulten ná invoering van online inzage

Gegevens die je niet hoeft vrij te geven zijn onder meer persoonlijke werkaantekeningen en gegevens die de privacy van een ander schaden, waarbij de privacybescherming van die ander zwaarder weegt dan het recht op inzage van de patiënt. Hierbij kun je denken aan informatie die een derde over de patiënt heeft medegedeeld.

Werkt jouw praktijk met digitale toepassingen waarbij je patiënten moeten inloggen? Denk aan patiëntenportalen, inzage in medische gegevens, of een persoonlijke gezondheidsomgeving. Dan krijg je te maken met de Wet digitale overheid (Wdo). Die stelt eisen aan de manier waarop jouw patiënten kunnen inloggen. Deze wet treedt op 1 juli 2023 in werking, maar heeft nog niet direct gevolgen voor jouw praktijk. 

Eisen aan inloggen en elektronische identificatiemiddelen
De Wdo verplicht zorgaanbieders om alleen nog erkende elektronische identificatiemiddelen (eID) te gebruiken met een bepaald betrouwbaarheidsniveau. Het meest bekende voorbeeld van zo’n identificatiemiddel is DigiD. De overheid verwacht dat er ook nog andere inlogmiddelen bij komen, naast DigiD. 

De overheid wil dat zorgaanbieders meerdere inlogmiddelen toestaan voor toegang tot hun online diensten. Om te voorkomen dat iedere huisarts en ICT-leverancier voor elk eID een apart koppeling moet bouwen, heeft de overheid een Toegangsverleningsservice (TVS) opgesteld. Via een TVS kun je allemaal toegestane identificatiemiddelen toegang verlenen. 

Daarnaast komt er met TVS ook een mogelijkheid tot gerichte machtiging voor digitale toegang. Dat is bijvoorbeeld handig om ouders gerichte toegang te kunnen geven tot diensten namens hun kinderen, als zij daartoe gemachtigd zijn. 

Gevolgen voor de huisartsenzorg
De nieuwe wettelijke eisen betekenen concreet dat je in de toekomst bijvoorbeeld geen toegang meer mag geven tot het patiëntenportaal op basis van een wachtwoord en inlogcode. 

Het is nog niet goed duidelijk wat de impact van de wet precies gaat zijn op de huisartsenzorg. Er komt dan ook een overgangstermijn van 3 jaar om aan alle eisen te voldoen. Wij als LHV gaan om tafel met de ict-leveranciers in de huisartsenzorg om te bespreken wat dit betekent voor de producten die zij leveren aan huisartsen. Zij zullen aanpassingen daarin moeten doen. Zelf hoef je hier als huisarts nu geen actie op te ondernemen. 

Meer informatie
Op gegevensuitwisselingindezorg.nl vind je meer informatie over het programma Digitale toegang in de zorg. Heb je nog vragen? Neem dan contact op met LHV-beleidsadviseur Johan Snijders via j.snijders@lhv.nl.

Standpunt van de LHV

Als LHV vinden we het belangrijk dat patiënten zelf regie kunnen hebben over hoe ze hun leven vormgeven, zeker als iemand ziek is. Inzicht in gegevens over de eigen gezondheid draagt daaraan bij.

Vandaar dat we, ook vanuit OPEN (het stimuleringsprogramma dat eind 2022 is beëindigd), hebben ingestoken op het mogelijk maken van online inzage via een digitaal portaal van de huisartsenpraktijk of via een Persoonlijke GezondheidsOmgeving (PGO). Daardoor hebben we gezorgd dat bij bijna alle huisartsenpraktijken de patiënt nu op elk gewenst moment de eigen medische gegevens digitaal kan inzien. 

Veel patiënten maken al gebruik van inzage via een patiëntenportaal. Het gebruik van inzage via PGO’s is nog wat lager. Om het gebruik van PGO’s te verhogen in de huisartsenzorg, is het belangrijk dat eerst de basis aan de kant van de PGO’s op orde is, zoals de techniek en gebruiksvriendelijkheid, zodat patiënten enthousiaster zullen worden over het gebruik.

Online inzage heeft effect op het contact tussen huisartsen en patiënten en moet een plek krijgen binnen de dagelijkse consultvoering en praktijkvoering van huisartsen. We zetten ons in voor een goede inbedding in de dagelijkse praktijk en voor het goed regelen van de randvoorwaarden voor huisartsen.

Om huisartsenpraktijken te helpen bij het bieden van online inzage aan patiënten in het huisartsendossier, hebben we in 2018 samen met NHG en InEen het OPEN-programma opgericht. Binnen OPEN ondersteunden we deelnemende huisartsen onder meer met de techniek, geaccrediteerde scholing en informatiemateriaal voor patiënten.

Eind 2022 is het programma OPEN beëindigd. 96% van de huisartsenpraktijken deed mee aan OPEN. Zij bieden via een patiëntenportaal en/of via een PGO hun patiënten online inzage in de belangrijkste gegevens van het patiëntendossier. Begin 2023 hebben 2,7 miljoen Nederlanders van 16 jaar of ouder een portaal van de huisarts gebruikt om hun huisartsgegevens in te zien. In het nieuwsbericht hieronder, van 3 april 2023, lees je meer over de resultaten.

Programma OPEN is gereed: succesvolle start met online inzage

Na vier jaar is het programma OPEN op 31 december 2022 afgerond. OPEN is een initiatief van InEen, NHG en LHV om huisartsen te helpen bij het veilig online inzichtelijk maken van het medische dossier aan hun patiënten. Tot 31 maart 2023 heeft het programmateam nog de regionale coalities ondersteund. Hoe gaat het nu verder met online inzage en wat kun je verwachten vanuit jouw vereniging?

Wat heeft OPEN gerealiseerd?
OPEN ondersteunde huisartsen om online inzage voor patiënten mogelijk te maken. Huisartsenpraktijken kunnen inzage bieden via een patiëntenportaal en/of een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO). Ook heeft OPEN gezorgd voor landelijke afstemming van de ICT-aanpassingen in de huisartsinformatiesystemen (HIS’en) zodat die inzage technisch gezien mogelijk werd.

Een belangrijk kenmerk van de OPEN-aanpak was dat huisartsen via regionale coalities werden ondersteund, zodat het programma goed zou aansluiten bij regionale wensen en behoeften. Het succes van OPEN is zeker ook te danken aan deze regionale aanpak.

Een aantal mooie resultaten:

  • In Nederland hebben 96% van de huisartspraktijken zich aangesloten bij een van de regionale coalities.
  • Inmiddels hebben 2,7 miljoen Nederlanders van 16 jaar of ouder een portaal van de huisarts gebruikt om hun patiëntgegevens bij de huisarts in te zien.
  • Nagenoeg alle huisartsenpraktijken staan op de Zorgaanbiederslijst (ZAL) van MedMij. Daarmee staan voor deze praktijken de technische seinen op groen om de patiënt ook via een PGO inzage te geven.
  • Daarnaast hebben we via OPEN gezorgd dat de HIS’en zodanig zijn aangepast dat alle praktijken in Nederland kunnen voldoen aan de wettelijke eis om een elektronisch afschrift te kunnen verstrekken als een patiënt hierom vraagt. Ook voor de praktijken die niet aan OPEN meedoen. De praktijken die meededen aan OPEN kunnen naast een elektronisch afschrift ook online inzage geven aan hun patiënten.

Wat kun je vanaf nu verwachten vanuit je vereniging?
We kijken als initiatiefnemers met grote tevredenheid terug op hoe de OPEN-organisatie het programma heeft aangepakt en wat ze hebben bereikt. Dankzij OPEN is online inzage gemeengoed geworden in de huisartsenzorg. Na afronding van het programma is dit onderwerp dan ook niet klaar. We zullen als verenigingen blijvend aandacht besteden aan het gebruik van online inzage.

We werken samen aan het verbeteren en werkend houden van de koppelvlakken die online inzage mogelijk maken, via onze stichting Legio. Als verenigingen gaan we een visie formuleren op de rol van persoonlijke gezondheidsomgevingen (PGO’s) binnen online inzage. Daarin staat voorop dat het praktisch, werkbaar en gebruiksvriendelijk moet zijn voor huisartsenpraktijken en patiënten. Die visie zal leidend zijn voor onze verdere inzet op het gebied van PGO’s.

Ook blijven we jou als huisarts informatie en advies bieden over online inzage. Op de vernieuwde website van het NHG is een overzichtspagina gemaakt over online inzage; hier zullen ook materialen van het OPEN-programma worden gepubliceerd.

Als LHV letten we er op dat de randvoorwaarden van online inzage goed blijven: dat het technisch werkt en blijft werken, de financiële kant kloppend is (denk aan de vergoeding van de DVZA), organisatorische aspecten enzovoort.

Bekijk ook

Nieuws

95% van de huisartsenpraktijken zijn via het programma OPEN klaar voor de wettelijke verplichting om medicatievoorschriften te ontsluiten met een

Heb jij meegedaan aan OPEN in de periode van 2019 t/m 2022? Dan heb je waarschijnlijk recht op compensatie van

Per 1 januari 2024 wordt het verplicht voor huisartsen om recepten elektronisch naar de apotheek te sturen. Vanaf 1 juli